2020 yılında en beklemediğimiz durum Koronavirus pandemisiydi. Antibiyotiklerin bulunuşundan sonra salgın hastalıkları ikinci plana atan insanoğlu, en zayıf yerinden yakalandı. Tarih boyu olduğu gibi, bugün de yeni ortaya çıkan durumlar toplumlarda dönüşüme neden oluyor. Evde kaldığımız günlerde birçok sektörde çalışma masaları internet ortamına taşındı. Tabi ki bundan sağlık sektörü ve ruh sağlığı alanı da etkilendi. Muhtemelen, ihtiyacınız da varsa, çok sayıda online terapi ilanı görmüşsünüzdür. Herkes görüşmelerini online ortama taşıdı, fakat bunun yeterli ve etkin olup olmadığını henüz ne görüşmeciler ne de başvuranlar sorgulamadı, sorgulayamadı. Gelin beraber sorgulayalım.
Psikoterapi nedir? Nerde başlar?
Psikoterapinin en kısa tanımı ruhsal tedavidir. Bu tanımla başlarsak, psikoterapinin nerde ne zaman başladığını net olarak bulamıyoruz aslında. Yine de bu tanımla bile ilk izlerini Türkiye sınırları içinde buluyoruz.
İlk örneklerini, Bergama sınırları içindeki Antik Yunan tıbbının önemli merkezlerinden, hatta bazen de tıbbın başlangıcı sayılan Asklepion’da görürüz. O dönemde farklı teknik ve ritüellerle uyku odalarında insanları uyutan ve rüya görmelerini sağlayan hekimler, sonra da bu rüyaları yorumlayarak iyileşmelerine katkı sunmuşlardır. Tam da bu yüzden, Galen’in ve diğer tüm Bergamalı hekimlerin psikoterapi yaptığı bu alan, hala ülkemizin Grup Psikoterapileri Kongresine ev sahipliği yapar.
Yine ilerleyen dönemde İslam medeniyetinde İbni Sina’nın Bağdat’ta ruh sağlığı alanında çalışmaları olmuştur. Sonrasında bimarhanelerle akıl hastalıklarının tedavisi devam etmiştir. Apayrı bir yazıda ayrıntılı irdeleyebileceğimiz psikoterapi tarihini şimdilik kapatarak, günümüzdeki anlamıyla psikoterapiye gelelim.
Modern anlamıyla psikoterapi
Bugünkü anlamıyla psikoterapi, belli bir kuramsal altyapıya dayanarak, çeşitli iletişim teknikleri kullanılarak kişinin zihinsel, duygusal ya da davranışsal sorunlarının çözülmesidir. Bu tanıma uygun psikoterapi yöntemlerinden ilki Sigmund Freud ile başlayan psikanalizdir. Daha sonra davranışçılık, bilişsel teori ve çok farklı kuramlarla ilerleyen psikoterapi türleri doğmuştur.
Tanımından da yola çıkarsak, psikoterapinin belli olmazsa olmazları vardır, ve tam da bu nedenle online terapinin bazı eksikleri vardır :
- Online terapi iletişime dayalı tedavidir fakat vücut dili, mimikler gibi iletişimin en önemli bileşenleri ile ilgili ciddi eksikler vardır.
- Psikanaliz, psikodrama gibi terapi türlerinde; psikoterapi yapılan mekanın büyük önemi vardır, ama online terapi bundan yoksundur
- İnternet aracılı olması nedeniyle ciddi gizlilik ve güvenlik sorunları olabilir.
- Görüşme sırasında ortaya çıkacak intihar riski ve ajitasyona müdahale edilemez.
- Terapistin yetkinliğini denetlemek normalde bile zorken, online terapide daha da zordur.
- Tüm yukarıdaki sebeplerle, yapılan klinik çalışmalar hala yüzyüze yapılan terapi online terapiden daha etkin bulunmuştur.
Fakat hala talep gördüğü ve denendiğine göre de, muhakkak daha üstün özellikleri de vardır.
- Psikoterapinin erişilebilirliğini artırmış, psikoterapist olmayan yerlere psikoterapi hizmeti götürülmesini sağlamıştır.
- Yüzyüze görüşmeye giderken harcanan zamanın tasarrufunu sağlar.
- Sosyal kaygı nedeniyle yüzyüze görüşmede söylenemeyen bazı kişisel bilgiler online görüşmede paylaşılabilir.
Sonuç olarak;
ciddi avantajlarına rağmen, online terapi hala emekleme dönemindedir. Bu nedenle online psikoterapi hizmeti alınırken çok dikkatli olunmalıdır. Verilen hizmet gerçek anlamda psikoterapi hizmeti olmayabilir. Terapi ilanlarında gördüklerinizin çoğu, online görüşme, ya da online danışmadır. Ki bunlar da faydalı olabilir. Fakat aldığınız hizmetin ne olduğunu bilmek ve ona göre zaman ve para ayırmak, en doğrusudur.
Herkes dünyayı değiştirmeyi düşünür, ama kimse kendini değiştirmeyi düşünmez!
Lev Tolstoy